Ticari İş
Türk Ticaret Kanunu’nda belirlenen tüm işler taraflara bakılmaksızın ticari iştir. Bunlar ticari işletme ile ilgili işler olup ticari işletmeleri ilgilendirir. Yapılan işin ticari işletmeyi ilgilendirmesi temeldir. Tacirin kendi özel yaşamı için yaptığı iş ticari iş sayılmaz. Ticari nitelik taşıyan bir sözleşme her iki taraf için ticari iş sayılır.
Bir işin ticari iş sayılması sonucu; aralarında müteselsil sorumluluk olan borçluların herhangi birinden alacaklılar borcunu isteyebilir. Ticari işlerde kaynağına göre faiz uygulanır. Bunlar; Akdi faiz, kanuni faiz, basit faiz ve bileşik faizdir.
Ticari Hükümler
Ticari hükümler ticaret hukuku çerçevesinde belirlenmiştir. Bunlar uygulama sırasına göre şöyledir:
- Emredici Hükümler
- Sözleşme Hükümleri
- Yedek Ticari Hükümler
- Ticari Örf ve Adetler
- Ticari Teamüller
- Genel Hükümler
Esnaflara uygulanacak ticari hükümlerse;
- Ücret isteme
- Faiz isteme
- İşletme adı kullanma
- Hapis hakkını kullanmada kolaylık
- Ticari işletme rehnine tabi olma
- Esnaf odasına kaydolma
Tacir Sıfatı Verilenler/Tacir Sıfatı Kazanma ve Kaybetme
Gerçek ve tüzel kişiler için tacir sıfatı TTK’da tanımlanmıştır.
Gerçek kişilerde bir ticari işletmeye sahip olmak gerekir. Gerçek kişinin tacir sayılabilmesi için ticari işletmenin işletilmesi temel unsurdur. Ticari işletme faaliyete geçmese bile bir yayın aracı ile kişinin işletmeyi ilan etmesi sonucu tacir sıfatı kazanılır. Kendi adına faaliyette bulunan kişi bir tacirdir. Ortaklık şirketlerindeki ortaklar da tacirdir. Fakat tüzel kişiliğe sahip ortaklar tacir olmayıp şirketin tüzel kişiliği tacirdir.
Tüzel kişilerde tacir sıfatı; ticaret şirketleri, ticari işletme işleten dernek ve vakıflar, ticari şekilde işletilen kamu kurum ve kuruluşları için geçerlidir.
Tacir sıfatının kazanılması gerçek kişilerde TTK’da öngörülen unsurların yerine getirilmesi ile, tüzel kişilerde ise tüzel kişilik aşamalarının kazanılması ile mümkündür.
Tacir sıfatını kaybetme gerçek kişilerde ticareti terketme ile, tüzel kişilerde tüzel kişiliğin sona ermesi ile gerçekleşir. Tüzel kişiliğin sona ermesi tasfiye işleminin tamamlanması ve ticaret siciline bildirilmesi ne kadar devam eder.
Tacir Sıfatının Sonuçları
Kişinin kendi tacir sıfatından dolayı ilgili olduğu hükümler;
- İflasa tabi olma
- Ticaret unvanı seçme ve kullanma
- İşletmeyi ticaret siciline kaydettirme
- Ticari defterler tutma
- Ticaret ve sanayi odalarına kaydolma
- Basiretli bir iş adamı olarak hareket etme
- Ticari örf ve adetlere tabi olma
- Ticari iş karinesi
- Ücret ve faiz isteme
- Ücret ve ceza indirimi isteyememe
Her iki tarafın da tacir olduğu ticari işlere uygulanacak hükümler;
- Kanuni ihtar ve ihbar şekillerine uyma
- Fatura verme
- Fatura ve teyit mektubuna 8 gün içinde itiraz etme
- Teyit mektubu ve teyit mektubuna itiraz
- Ticari defterlerle ispatlama
- İhtilafların ticari dava konusu olması
- Satış ve trampalarda özel hükümlere tabi olma
- Hapis hakkı
